Ontstaan van de naam "Lummen"
De naam "Lummen" wordt op verschillende manieren verklaard. Zo is er de verwijzing naar het Latijnse "Lumen" wat "Licht" betekent. In de tijd van pater Jacobs, die leefde tussen 1750 en 1838, was iedereen ervan overtuigd dat "Lumen" "Licht" betekende. Andere klimmen in hun uitleg van de naam "Lummen" zelf op tot het Keltisch of zelfs het Fins. In de tweede helft van de vierde eeuw leeft Lummen onder Saalfrankse bezetting. Toen sprak men over Lummen als "Lampinam", "Lempinam" en "Salampinam". Rekening houdend met het feit dat -am plaatsaanduiding is in het Latijn, kwam men dicht bij " Lampmen"- "Lumpmen", onze oude vorm van Lummen. Wat nu precies de juiste betekenis is van de naam "Lummen", is tot nu toe nooit met zekerheid achterhaald. De naam "Laer" komt vrij veel voor in namen van Lummense gehuchten. "Laer" zou betekenen: braakland, een uitgestrekte open plaats met gras en onkruid bezaaid. Het is wel niet met zekerheid te zeggen of de naam "Laer" teruggaat tot het Keltisch, maar hij wijst toch op een zekere hoge ouderdom.
DE DEELGEMEENTE LINKHOUT
Ontstaan van de naam Linkhout
De naam Linkhout zou reeds in 1139 voorkomen, maar dan onder de vorm "Linckholt" wat zou betekenen : "gegolfd hout of bos". Linkhout zou dus beboste helling of glooiing betekenen. Linkhout, deelgemeente van de heerlijkheid Lummen. Linkhout maakte tot aan de Franse Revolutie deel uit van de baronie Lummen, samen met Koersel, Schulen en Stokrooi.
Omstreeks 1343 zou de Heer van Lummen, Adolf Van der Marck zich ertoe verplicht hebben ¼ van de heerlijke rechten af te staan aan de Hertog van Brabant als onderpand voor een lening van 200 pond.. Deze afstand is in de loop der tijden een voortdurende bron van strubbelingen geweest. Door het ontbreken van de juiste afbakeningen tussen Loonse en Brabantse eigendom, bouwden de inwoners van Linkhout hun huizen over de landsgrenzen heen. Zo ontsnapten zij aan belastingen, karweien en krijgslasten. Indien nodig, hingen de bewoners van Linkhout hun kookhaak van de open haard nu eens op Brabants, dan weer op Loons grondgebied. Aldus werden zij bekend als gewiekste belastingontduikers. Het gemeentewapen van Linkhout is dit van het geslacht Arenberg en werd bij K.B. toegekend aan Linkhout op 24 mei 1960.
DE DEELGEMEENTE MELDERT
Oorsprong naam "Meldert"
De naam Meldert stamt deels uit het Germaans en deels uit het Latijn. Meldert verwijst naar het woord "melde" (soort wilde spinazie + achtervoegsel aarde). Zo zou Meldert dus melde-akker kunnen betekenen. Malen klonk in het oud-Germaans als mellen. Erd of ert betekent aarde, plaats of veld. Meldert zou dan betekenen: plaats waar een molen staat. In de gewesttaal noemt men de molenaar de maalder of de mulder. De "u" klinkt op vele plaatsen als een doffe "e". Het volk voegt bij sommige woorden een "d" of "t" voor de welluidendheid. Ook bij het woord mulder (klink als melder) wordt een "t" toegevoegd en muldert betekent dan eenvoudig bij de molenaar of bij den mu(e)ldert. Deze laatste uitleg stemt overeen met de vondsten die men hier is tegengekomen. Men heeft fundamenten gevonden van een zeer oude watermolen op de Zwarte Beek, niet ver van de dorpskom. Zo zou de betekenis van Meldert dus zijn: bij de molenaar, of zoals men hem in de gewesttaal noemt, bij den mu(e)ldert.